BOLU Dağı’nda 1 ay içinde frenlerin tutmaması sonucu 4 farklı ölümlü kaza yaşanırken, özellikle ağır tonajlı araçlar için uyarıda bulunan oto bakım ve mekanik ustası Yavuz Şenol (38), “Sonuç olarak ‘Frenim boşaldı, kaza yaptık’ gibi cümlelerin sonunda ana neden bakımsızlıktır. Çok frene basmak da bunu etkiler. Çok frene basmamak için rampa yukarı kaçıncı vitesle çıktıysanız, 2 vites düşük olarak inilmesini tavsiye ederiz. Bu sayede tüm yük, frenlere verilmez. Ayrıca tüm yükü frenlere vermek yanlıştır” dedi.
Anadolu Otoyolu’nda yer alan Bolu Dağı Tüneli’nin çalışma nedeniyle kapalı olması sonucu İstanbul yönüne gidecek olan tüm araçlar, D-100 kara yolunu kullanmak zorunda kaldı. Yolda oluşan yoğunluk nedeniyle dik rampalarıyla bilinen Bolu Dağı’nda, bu ay içinde kamyon veya TIR’ların frenlerinin tutmaması sonucu 4 farklı kaza yaşandı. Bu kazalarda 4 kişi hayatını kaybetti, 14 kişi yaralandı. Ağır tonajlı araçların rampa inişlerinde frenlerinin tutmamasının nedenlerini anlatan oto bakım ve mekanik ustası Yavuz Şenol, “Bu şekilde trafik kazası geçiren araçları, inceleme fırsatı buldum. Bu tip kazaların oluşmasında 2 ciddi problem var. 1’incisi, araçların aşırı bakımsız olması. Özellikle ağır vasıflı araçların bütün fren sistemlerinin bakımlarının tam ve çalışır durumda olması gerekiyor. İkincisi ise ağır vasıflı taşıtlara haddinden fazla yük yüklenmesidir” dedi.
‘HİDROLİK SIVILARININ HER YIL DEĞİŞMESİ GEREKİYOR’
Yavuz Şenol, “Özellikle yokuş aşağı inerken kullanıcının ayağı ister istemez sürekli frendedir. Retarder dediğimiz fren sistemi de devreye girer. Frene bastıkça oluşan bir ısı var. Bu ısıdan dolayı, hidrolik sistemi kaynama yapar. Kaynayan hidrolik geriye doğru kaçar. Bu kaçma neticesinde de fren ana merkezi ve fren tekerler merkezleri arasındaki hidrolik sıvısı kaynar ve geriye doğru kaçar. Geriye doğru kaçtığında sistem arasında bir hava oluşur. Bu oluşan havadan dolayı siz frene ne kadar basarsanız basın, frenler tutmaz. Haliyle kazaya neden olursunuz. Araç muayenelerinden öte, araç kullanıcıları kendi kullandıkları araçların frenlerinin iyi ya da kötü olduklarını bilmektedir. Hidrolik sıvılarının her yıl değişmesi gerekiyor. Ancak en azından 2 yılda bir değişmesini öneririz” diye konuştu.
FREN SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ
Şenol, fren sisteminin işleyişini de anlatarak, “Fren diski ve fren balatası var. Fren diskinin belirli bir kalınlık seviyesi var. Bu kalınlık seviyesi düştükçe ısınma artar. Fren balatası da aynı şekilde. İnceldikçe ısı artar. Verdiği ısıdan dolayı, hidrolik kaynar ve yukarı çıkmaya başlar. Arada hava oluşur ve bu havayı fren sistemi sıkıştıramaz. ‘Benim frenim boşaldı’ denmesinin sebeplerinden en büyüğü budur. Bir de fren hidrolik hortumlarının belirli bir süreden sonra aşınmasıdır. Sanki bir şey sürtmüş gibi damar, damar çatlar. Yokuş aşağı inerken haddinden fazla yükle iniyorsanız, buraya gelen, giden yük miktarı artar ve hidrolik hortumlarının patlamasına neden olur. Bu da haliyle frenlerin boşalmasına sebep verir” dedi.
‘VİTES DÜŞÜRÜN’ UYARISI
Yavuz Şenol, ağır tonajlı araçların rampa yukarı çıktıkları vitesten 2 düşük vitesle rampa aşağı inmeleri gerektiğini, ayrıca araçların mümkünse dinlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Sonuç olarak ‘Frenim boşaldı, kaza yaptık’ gibi cümlelerin sonunda ana neden bakımsızlıktır. Çok frene basmak da bunu etkiler. Çok frene basmamak için rampa yukarı kaçıncı vitesle çıktıysanız, 2 vites düşük olarak inilmesini tavsiye ederiz. Bu sayede tüm yük, frenlere verilmez. Ayrıca tüm yükü frenlere vermek yanlıştır. Rampa yukarı 5’inci vites ile çıkılmışsa, rampa aşağı 3’le inilmesini tavsiye ederim. Hele ki yüklü bir şekilde iniyorsanız. Muhakkak belirli bir süre rampa aşağı iniliyorsa, örneğin 10 kilometrelik bir aşağı rampa var, 3 ya da 4 kilometre sonra arabayı müsait bir yere park edip, 15-20 dakika dinlendirirsek, böyle bir durumla karşı karşıya kalınmaz” diye konuştu.
Haber-Kamera: Tezcan SOLMAZ/DÜZCE,
